تغییرات زمانی و مکانی تراز آب‌زیرزمینی دشت‌ قروه و دهگلان و رابطه‌ آن با خشکسالی

در سال­های اخیر پدیده خشکسالی باعث کاهش شدید آب­های سطحی در دشت قروه و دهگلان شده است. این امر موجب افزایش بهره­برداری از منابع آب­زیرزمینی و تشدید افت سطح ایستابی سفره­های این دشت گردیده است. هدف از این پژوهش بررسی واکنش آب­های زیرزمینی دشت قروه و دهگلان نسبت به وقوع خشکسالی­ها و ترسالی­ها و نیز میزان همبستگی بین آن­هاست. ابتدا مشخصه­های خشکسالی هواشناسی و هیدروژئولوژیکی به­ترتیب با استفاده از شاخص­ بارش استاندارد شده (SPI) و شاخص منبع آب­زیرزمینی  (GRI)محاسبه شد. سپس ضریب همبستگی بین شاخص SPI و GRI بدون اعمال تأخیر زمانی و با 1، 3، 6، 9، 12، 15، 18، 21، 24و 48 ماه تأخیر محاسبه شد. نتایج نشان داد که بیشترین مقادیر ضرایب همبستگی مثبت معنی­دار بین SPI-24 وGRI-48  با تأخیر 48 ماهه بوده و در 8/89 درصد از چاه­هاSPI  باGRI  با تأخیر 48 ماهه همبستگی مثبت معنی­دار داشته است. بنابراین خشکسالی هیدروژئولوژیکی  با تأخیر زمانی نسبت به خشکسالی هواشناسی اتفاق افتاده است. برای بررسی وجود و یا عدم وجود روند در تغییرات سطح آب­زیرزمینی از آزمون من- کندال استفاده گردید. نتایج نشان داد که در سطح اطمینان 99% در طول دوره آماری مورد مطالعه سطح تراز آب چاه­های پیزومتری کاهش یافته است و متوسط کاهش تراز آب­زیرزمینی در منطقه 82/0 متر در سال بود. با توجه به نقشه­های پهنه­بندی، بیشترین روند تغییرات سطح آب­زیرزمینی مربوط به بخش مرکزی دشت است که بین 5/1 تا 4/2 متر در سال می­باشد.